چه زمانی بیاموزیم؟ در چه سنّی؟
جوانی سنی است که بیشتر باید آموخت. یکی از علت هایش، اثری است که از این آموختن برجا می ماند گویا که این اثر از بین رفتنی نیست:
رسولُ اللّه ِ صلي الله عليه وآله : مَن تَعَلَّمَ فى شَبابِهِ كانَ بِمَنزِلَةِ الرَّسمِ فى الحَجَرِ ، ومَن تَعَلَّمَ وهُو كبيرٌ كانَ بمَنزِلَةِ الكِتابِ علي وَجهِ الماءِ . [1]
هر كه در جوانى دانش آموزد علم او همچون نقشى است كه بر سنگ حكّ شود ، و هر كه در بزرگسالى بياموزد كارش همچون نوشتن بر روى آب است .
همچنین کلام پیامبر صلی الله علیه و آله علم اموزی در جوانی را بسیار دارای اهمیت می کنند. چرا که علم و دانش در جوانی به انسان داده می شود:
رسولُ اللّه ِ صلي الله عليه وآله : ما بَعَثَ اللّه ُ عَزَّ وَ جَلَّ نَبِيّا إلاّ و هُوَ شابٌّ و لا اُوتِيَ عالِمٌ عِلما إلاّ وَ هُوَ شابٌّ .[2]
خداوند عزّ و جلّ ، هيچ پيامبرى را جز در جوانى، مبعوث نكرد، و به هيچ دانشمندى، جز در جوانى، دانش عطا نشد.
و کلام بسیار زیبایی که همیشه جلوی چشم جوانان باید باشد. یا باید دانشمند بود. یا در حال دانش آموختن :
الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : لَستُ اُحِبُّ أن أرى الشّابَّ مِنكُم إلاّ غاديا في حالَينِ : إمّا عالِما أو مُتَعَلِّما ، فإن لَم يَفعَلْ فَرَّطَ ، فإن فَرَّطَ ضَيَّعَ ، و إنْ ضَيَّعَ أثِمَ ، و إن أثِمَ سَكَنَ النارَ و الذي بَعَثَ مُحمّدا بِالحَقِّ .[3]
دوست ندارم جوان شما را جز در دو حال ببينم : دانشمند يا دانش آموز ؛ زيرا اگر چنين نباشد كوتاهى كرده و چون كوتاهى كند ، ضايع گشته و چون ضايع گردد ، گنهكار باشد و چون گنهكار باشد ، سوگند به آن كه محمّد را بحقّ برانگيخت ، در آتش جاى گيرد …
فرصت را از دست ندهیم که « شَيئانِ لا يَعرِفُ فَضلَهُما إلاّ مَن فَقَدَهُما : الشَّبابُ، وَ العافِيَةُ . »[4]
ارزش دو چيز را جز آنان كه آنها را از دست دهند ، نمى شناسند : جوانى و آرامش .
————————————-
[1] بحار الأنوار : ١/٢٢٢/٦ .
[2] میزان الحکمه، ج5، ص 461 به نقل از فردوس الأخبار : ٤/٣٧٢/٦٦١١ .
[3] الأمالي للطوسي : ٣٠٣/٦٠٤ .
[4]غرر الحكم : ٥٧٦٤ .